Isaac Zida
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Premier Burkiny Faso | |
Okres |
od 19 listopada 2014[1] |
Przynależność polityczna |
bezpartyjny |
Poprzednik | |
Następca | |
Pełniący obowiązki Prezydenta Burkiny Faso | |
Okres |
od 1 listopada 2014 |
Przynależność polityczna |
bezpartyjny |
Poprzednik |
Honoré Traoré (p.o.) |
Następca |
Isaac Zida (ur. 16 listopada 1965 w Yako) – burkiński podpułkownik i polityk, pełniący obowiązki prezydenta Burkiny Faso od 1 listopada do 17 listopada 2014, premier Burkiny Faso od 19 listopada 2014 do 17 września 2015 i ponownie od 23 września 2015 do 13 stycznia 2016.
Dojście do władzy
[edytuj | edytuj kod]28 października 2014 wybuchła fala zamieszek i protestów na terenie całego kraju, głównie w stolicy – Wagadugu. Przyczyną wystąpień było rozpoczęcie przez rząd pracy nad nowelizacją prawa umożliwiającą ubieganie się prezydenta Blaise Compaoré o kolejne kadencje. 30 października 2014 miały miejsce najliczniejsze manifestacje. Tego samego dnia prezydent Blaise Compaoré ogłosił wprowadzenie stanu wyjątkowego, zdymisjonował rząd Luca-Adolpha Tiao i rozwiązał parlament[2]. Wkrótce później poinformowano, że Compaoré wyjechał do Senegalu i zaapelował do obywateli o spokój. 31 października 2014 w telewizyjnym oświadczeniu Blaise Compaoré ogłosił swoją rezygnację ze stanowiska prezydenta i przekazał władzę generałowi Honoré Traoré jako dowódcy sił zbrojnych[3]. Objęcie przez generała Honoré Traoré tego stanowiska spotkało się ze sprzeciwem wśród niektórych środowisk opozycyjnych, które przypominały długotrwałą współpracę pomiędzy generałem a prezydentem oraz jego lojalność wobec dawnej głowy państwa.
1 listopada 2014 cieszący się większym poparciem społecznym podpułkownik Zida ogłosił, że posiada pełną kontrolę nad krajem. Tego samego dnia dostał poparcie armii do objęcia funkcji tymczasowej głowy państwa[4][5]. Przejęcie władzy przez Isaaca Zidę było określane jako zamach stanu przeciwko dowódcy armii Honoré Traoré. Niedługo przed oświadczeniem o przejęciu obowiązków głowy państwa niedaleko pałacu prezydenckiego doszło do strzelaniny[6]. Isaac Zida zaapelował w radiowym oświadczeniu:
Obejmuję obowiązki głowy państwa i wzywam regionalne ugrupowanie państw Afryki Zachodniej ECOWAS i wspólnotę międzynarodową, by okazała zrozumienie i wsparcie dla nowych władz.
17 listopada 2014 pod naciskiem ze strony Unii Afrykańskiej i groźbą sankcji w związku z niedemokratyczną formą przejęcia władzy przez armię, 23-osobowy komitet złożony z przedstawicieli wojska, opozycji, środowisk obywatelskich i religijnych wybrał byłego ministra spraw zagranicznych Michela Kafando na nowego prezydenta kraju[7][8][9]. 19 listopada 2014 prezydent Michel Kafando wydał dekret na podstawie którego podpułkownik Zida został mianowany premierem rządu[10]. Ta decyzja utwierdziła obserwatorów w przekonaniu, że wojsko ma zamiar utrzymać swoje wpływy w polityce krajowej.
Zamach stanu w 2015
[edytuj | edytuj kod]17 września 2015 rząd premiera Isaaca Zidy został obalony w wyniku rozpoczętego dzień wcześniej zamachu stanu przeprowadzonego przez żołnierzy pod dowództwem generała Gilberta Diendéré. Wraz z rządem od władzy odsunięty został także prezydent Michel Kafando a władzę w kraju przejęła junta wojskowa, Narodowa Rada na rzecz Demokracji (fr. Conseil national pour la Démocratie)[11]. Przewrót spotkał się z oporem ze strony społeczeństwa jak i kontrą ze strony dowódców wojskowych wiernych obalonemu szefowi państwa. Po interwencji dyplomatycznej państw członkowskich ECOWAS, 23 września 2015 junta generała Diendéré postanowiła o swoim rozwiązaniu i zwróceniu władzy prezydentowi Kafando oraz premierowi Zidzie[12].
Wybory prezydenckie 29 listopada 2015 wygrał już w pierwszej turze były premier Roch Marc Christian Kaboré, a w wyborach parlamentarnych zwyciężył Ludowy Ruch na rzecz Postępu. 13 stycznia 2016 prezydent Roch Marc Christian Kaboré powołał nowy rząd pod kierownictwem Paula Kaby Thieby[13].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ W okresie od 17 września do 23 września 2015 pozbawiony urzędu i przetrzymywany w areszcie na skutek zamachu stanu kierowanego przez generała Gilberta Diendéré. 23 września 2015 wraz z prezydentem Michelem Kafando przywrócony na stanowisko.
- ↑ Stan wyjątkowy w Burkina Faso. Po 27 latach mają dość prezydenta, tvn24.pl, 30 października 2014
- ↑ Burkina Faso general takes over as Compaore resigns, BBC News, 31 października 2014
- ↑ Army backs new Burkina Faso leader Isaac Zida, BBC News, 1 listopada 2014
- ↑ Burkina Faso crisis: Col Isaac Zida claims presidential powers, BBC News, 1 listopada 2014
- ↑ Burkina Faso. Podpułkownik Zida mówi, że przejmuje władzę w kraju [online], Wyborcza.pl, 1 listopada 2014 [zarchiwizowane z adresu 2014-11-01] .
- ↑ Burkina Faso: były szef MSZ wybrany na prezydenta, wiadomości.onet.pl, 17 listopada 2014
- ↑ Jest nowy prezydent Burkina Faso, radioem.pl, 17 listopada 2014
- ↑ Burkina Faso declares Michel Kafando interim president, BBC News, 17 listopada 2014
- ↑ Burkina Faso: podpułkownik Zida mianowany nowym premierem , wiadomości.onet.pl, 19 listopada 2014
- ↑ Soldiers crush protests as military seizes power in Burkina Faso, news.yahoo.com, 2015-09-17
- ↑ Army pulls back from coup in Burkina Faso, president restored, euronews, 2015-09-23
- ↑ Gouvernement de Paul Kaba Thiéba I: la liste complète des ministres [online], Fasozine.com, 13 stycznia 2016 [zarchiwizowane z adresu 2016-01-14] (fr.).